Problem otyłości wśród dzieci i młodzieży nie jest zjawiskiem nowym. Eksperci od lat zwracają uwagę na stale rosnący odsetek młodych osób cierpiących na nadwagę lub otyłych. Pandemia koronawirusa zdaje się problem pogłębiać… Dzieci nie uczestniczą aktywnie w zajęciach z wychowania fizycznego, czas spędzają przed telewizorem czy komputerem, a wszechobecny pośpiech ma się nijak do zdrowej i zbilansowanej diety.
Współcześnie to właśnie otyłość i nadwaga stanowią jeden z poważniejszych stanów chorobowych w rozwiniętych społeczeństwach. W ciągu ostatnich kilkunastu lat, zarówno w Polsce, jak i na świecie, dokonała się zmiana sposobu żywienia oraz trybu życia nastolatków. Zwiększyła się dostępność potraw wysokokalorycznych, a w związku z brakiem czasu coraz częściej – i chętniej – sięgamy po przetworzone, gotowe dania czy fast foody. Brak dyscypliny żywieniowej i wzmagający się brak ruchu, wprost przyczyniają się do zwiększania liczby dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością w Polsce. Nieprawidłowe odżywianie i niechęć do aktywności fizycznej nie pozostają bez konsekwencji. Dzieci cierpiące na nadwagę i zmagające się z otyłością mają problemy zarówno ze zdrowiem fizycznym, jak i psychicznym[1].
Otyłość – konsekwencje zdrowotne
Dziecko otyłe lub cierpiące na nadwagę zmaga się z licznymi jednostkami chorobowymi. Najpopularniejsze z nich to zaburzenia układu krążenia, cukrzyca, liczne przeciążenia aparatu ruchu (w tym także wady postawy). Wśród częstych zaburzeń psychicznych charakterystycznych dla cierpiących na otyłość i nadwagę dzieci i młodzieży, najczęściej wyróżnia się zaburzenia lękowe i depresyjne, zaburzenia odżywiania, niską samoocenę czy brak akceptacji własnego ciała. Otyli cierpią także na wykluczenie społeczne, a u uczniów z nadwagą odnotowano gorsze wyniki w nauce[2]. Współczesne badania wskazują̨, że nawet 80% młodzieży z otyłością̨ stwierdzoną w okresie dojrzewania, stanie się otyłymi dorosłymi, ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia wielu powikłań, takich jak: występowanie choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2 czy zespołu metabolicznego manifestującego się̨ hiperinsulinomią̨, hiperglikemią, hiperlipemią̨ i dyslipidemią[3], a także niektórych postaci nowotworów: raka piersi, raka jelita grubego, raka prostaty, raka nerki czy raka pęcherzyka żółciowego[4].
Metody walki z otyłością
Coraz więcej placówek oświatowych staje do walki z wzrastającą liczbą otyłych uczniów. A problem jest spory, bo właśnie polskie dzieci tyją najszybciej w Europie[5]. Szkoły i przedszkola stawiają na właściwe żywienie oraz regularną aktywność fizyczną, która nie będzie zniechęcała uczniów. Do placówek zapraszani są dietetycy czy fizjoterapeuci, którzy na co dzień pracują z dziećmi dotkniętymi problemem otyłości lub cierpiącymi na nadwagę. „Dzisiaj jest mnóstwo dzieci, które są pozostawione całymi dniami przed telewizorem czy komputerem i w konsekwencji mają problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową, z równowagą, ze skakaniem oraz bieganiem. Do tego jest coraz więcej przypadków otyłości wśród najmłodszych, a cukier obecny we wszystkich produktach wzmaga obecny już problem ułomności fizycznej. Dlatego tak istotna jest aktywność fizyczna.” – mówi fizjoterapeutka dziecięca Anna Czekiel.
Ekspertka zauważa także, że utrzymanie uwagi najmłodszych i zachęcenie ich do ruchu wcale nie jest takie łatwe. Z pomocą przychodzą nowoczesne pomoce dydaktyczne, jak choćby Magiczny Dywan onEVO – zaawansowana podłoga interaktywna. Urządzenie zapewnia dzieciom i młodzieży aktywność fizyczną, a sterowanie dostępnymi pakietami gier odbywa się za pomocą ruchu rąk i nóg. Najnowszy pakiet gier „Krok po kroku”, stworzony we współpracy z Anną Czekiel, skupia się na aktywizacji dzieci i młodzieży. Połączenie elektroniki i ćwiczeń sprawia, że najmłodsi chętniej uczestniczą w zajęciach z wychowania fizycznego, a tryb współpracy lub rywalizacji pozwala na zniwelowanie problemu izolacji uczniów mniej sprawnych fizycznie.
1] AndersonS.E.,CohenP.,NaumovaE.N.iwsp. Adolescent obesity and risk for subsequent major depressive disorder and anxiety disorder: prospective evidence. Psychosom. Med 2007; 69: 740–747.
[2] Mikoś M.,Mikoś M., Mikoś H,Obara-Moszyńska M.,Niedziela M., Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży, [w:] Nowiny Lekarskie 2010, 79, 5, s. 397–402.
[3] Dietz W.H: Overweight in childhood and adolescence. N. Engl. J. Med., 2004, 350(9), 855-857.
[4] Calle E.E., Rodriguez C., Walker-Thurmond K. et al.: Overweight, obesity, and mortality from cancer in a prospectively studied cohort of U.S. adults. N. Engl. J. Med., 2003, 348(17), 1625-1638.
[5] Brzęk A., Nadwaga i otyłość jako czynniki ryzyka nieprawidłowości w obrębie postawy ciała u dzieci i młodzieży, 2018, dostęp online: https://www.forumginekologii.pl/artykul/nadwaga-i-otylosc-jako-czynniki-ryzyka-nieprawidlowosci-w-obrebie-postawy-ciala-u-dzieci-i-mlodziezy [data dostępu: 11.02.2022 r.]
Nadesłane do Redakcji przez Pana Krystiana Dobrzańskiego