Nie tylko naukowcy chcą wiedzieć, jak działa ludzki mózg. Okazuje się, że istnieją pewne różnice pomiędzy działaniem centrum układu nerwowego kobiety i mężczyzny.
Faktem jest, że pewne cechy i sposoby myślenia, uważa się za żeńskie albo kobiece. Czy ma to związek z tym, jak działają ludzkie mózgi?
W dzisiejszych czasach, kiedy różnice między płciami zacierają się na wielu polach, badacze ze Stanford Medicine postanowili przekonać się, czy i jak mózg związany jest z biologiczną płcią. Wyniki badań zamieszczono w magazynie naukowym „PNAS”.
W artykule mowa jest o modelu sztucznej inteligencji, stworzonym po to, by poszerzyć prowadzone już badania. Ciekawostką jest, że model ten odróżnia mózgi kobiet od mózgów mężczyzn na podstawie skanów ich aktywności z dokładnością większą niż 90 procent.
Badanie koncentruje się na rozbieżnościach pomiędzy kobiecymi i męskimi mózgami. Nie dotyczy to jednak tego, jak sieci neuronowe działają w określonych sytuacjach u mężczyzn i u kobiet. Wśród różnic badacze wymieniają za to częstotliwość występowania schorzeń i zaburzeń mających związek z działaniem mózgu. Także na chorobę Alzheimera cierpi więcej Amerykanek niż Amerykanów.
Według Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego w Stanach Zjednoczonych na depresję zapadają częściej kobiety aniżeli mężczyźni. Dysproporcje te są wyraźne nie tylko na kontynencie północnoamerykańskim. Według Our World in Data na świecie na zaburzenia depresyjne narażona jest jedna na 3 kobiety. W przypadku mężczyzn współczynnik ten wynosi 1 do 5.
Inaczej rzecz się ma z chorobą Parkinsona. Jak informuje Fundacja Parkinsona, na całym świecie większe ryzyko zachorowania występuje u mężczyzn. Także spektrum autyzmu diagnozowane jest cztery razy częściej u chłopców niż u ich rówieśniczek płci żeńskiej. Według amerykańskich ośrodków badawczych o 13 procent częściej u mężczyzn stwierdza się zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD).
Statystyki wykazują różnice pod względem ryzyka zachorowalności kobiet i mężczyzn na poszczególne choroby. Czy dane te wystarczające są zatem, by stwierdzić, że ludzkie mózgi mają płeć? By uzyskać odpowiedź na to pytanie, naukowcy stworzyli algorytm sztucznej inteligencji oraz innowacyjny model stDNN (głębokiej czasoprzestrzennej sieci neuronowej). To pozwoliło im wyodrębnić informacyjne cechy dynamiki mózgu, które dokładnie wskazują różnice pomiędzy mężczyznami a kobietami.
Model AI został stworzony na podstawie danych pochodzących m.in. z opisów zachowań i skanów mózgu ponad tysiąca osób. Badaniu poddane zostały osoby liczące od 20 do 35 lat. Algorytm dopasował skany mózgu do konkretnej płci na podstawie obrazów funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) 246 obszarów mózgu z Atlasu Brainnetome.
Okazało się, że w ponad 90 procentach przypadków nie myli się. Aby rozpoznać cechy mózgu, których rola jest najważniejsza przy podejmowaniu decyzji, naukowcy wykorzystali wytłumaczalną sztuczną inteligencję. XAI pozwala zrozumieć i zaufać wynikom generowanym przez algorytmy uczenia maszynowego.
Badane były układ limbiczny, tak zwana sieć domyślna mózgu oraz prążkowie. To tam sztuczna inteligencja szukała wskaźników pozwalających na rozróżnienie obrazów aktywności mózgów na kobiety i mężczyzn.
Jak przyznają autorzy artykułu, wyniki badania dowodzą, że rozbieżności między kobietami a mężczyznami w funkcjonalnej dynamice mózgu są łatwe do odtworzenia i uogólnienia. Prócz tego, są istotne behawioralnie. Pozwala to podważyć koncepcję rozwoju człowieka według Jeana Liedloffa, zwaną też koncepcją kontinuum w organizacji pracy mózgu mężczyzny i kobiety.
Opracowano na podstawie: Czy ludzkie mózgi mają płeć? Zaawansowany algorytm wskazał znaczące różnice – National Geographic (national-geographic.pl)