Holendrzy od lat dokładają wszelkich starań, by osoby z niepełnosprawnościami stały się częścią społeczeństwa. Przyjrzyjmy się rozwiązaniom, jakie zostały wprowadzone w Holandii, by wyrównać szanse osób o ograniczonej sprawności.
Przykładem na to, że osoby z niepełnosprawnościami nie są spychane na boczny tor, jest dostosowanie do ich potrzeb środków transportu i infrastruktury. Udogodnienia dla osób z poruszających się na wózkach posiadają decyzją holenderskiego rządu wszystkie pociągi i autobusy, a na większości przystanków zainstalowane są windy.
Chcąc umożliwić osobom o ograniczonej sprawności swobodne poruszanie się po całym kraju, Holendrzy zadbali także o to, by mogły być one zmotoryzowane. W roku 1979 rozpoczyna się produkcja samochodu Canta. Pojazd skonstruowany jest w ten sposób, że osoba poruszająca się za pomocą inwalidzkiego wózka nie musi się przesiadać, by nim kierować. Obecnie dostępna jest elektroniczna wersja auta. Niewielkie rozmiary samochodu umożliwiają zaparkowanie go w każdym miejscu, a niewielka prędkość-do 45 kilometrów na godzinę sprawia, że posiadacz takiego pojazdu nie musi mieć prawa jazdy. Samochodem Canta można jeździć po każdej drodze z wyjątkiem autostrad. Zakup auta finansowany jest przez państwo.
Wiele ważnych rozwiązań Holendrzy wprowadzili w celu aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Z 16 milionów osób zamieszkujących Holandię, 1, 5 miliona to osoby posiadające niepełnosprawność umiarkowaną lub znaczną. Osoby te mogą realizować się zarówno w spółdzielniach socjalnych, jak i na otwartym rynku pracy. Pracodawca chcący zatrudnić osobę z niepełnosprawnością otrzymuje dofinansowanie na adaptację miejsca pracy, szkolenia, rehabilitację a także wyrównanie kosztów spowodowanych niższą wydajnością osób o ograniczonej sprawności. Osoby z niepełnosprawnościami mają pierwszeństwo podczas przyjmowania do pracy zdalnej.
W Holandii osoby o ograniczonej sprawności korzystają ze wsparcia instruktora wspomagającego. To asystent zawodowy, który pomaga w wykonywaniu obowiązków pracowniczych. Jego zadania obejmują:
– kontrolę i ewentualne przystosowanie miejsca pracy
– sprawdzenie pracodawcy przed podpisaniem umowy o pracę
– pełnienie funkcji pośrednika między pracownikiem a pracodawcą
– sprawowanie opieki nad pracownikiem z niepełnosprawnością, to jest tworzenie przyjaznego miejsca pracy, troszczenie się o potrzeby pracownika oraz pomoc w zdobyciu koniecznych kompetencji zawodowych
– analizę ryzyka związanego z zastosowaniem nowych technologii
– sprawdzenie wydajności pracownika pod kątem wymagań pracodawcy
– zapewnienie pracy na okres próbny
– pomoc w wykonywaniu obowiązków zawodowych do czasu osiągnięcia przez pracownika samodzielności.
W miarę usamodzielniania się pracownika asystent pomaga mu coraz mniej. Prócz asystentów pracowników z niepełnosprawnością wspierają także projektanci, których zadaniem jest zaprojektowanie i dostosowanie miejsc pracy do potrzeb osoby o ograniczonej sprawności.
W Holandii osoby z niepełnosprawnością stawiają także na aktywność ruchową.
Bardzo popularnym obecnie sportem jest tam taniec na wózkach. Pierwsze zawody w tańcu na wózkach zorganizowane zostały przed 25 laty w Papendhlall. Obecnie rokrocznie odbywają się w miejscowości Boxmeer. Wydarzeniu towarzyszą tłumy kibiców. Osoby uprawiające tę dyscyplinę sportu twierdzą, że taniec na wózkach jest nie tylko okazją do aktywnego spędzenia wolnego czasu, lecz także formą rehabilitacji i terapii oraz źródłem satysfakcji i szczęścia.
Ważną sferą w życiu Holendrów z niepełnosprawnościami są kontakty seksualne.
Jak wykazują badania, seksem zainteresowanych jest 87 procent osób z niepełnosprawnościami. Na początku lat 80. XX wieku stworzono organizacje zatrudniające asystentów seksualnych. Usługi te refundowane są przez państwo na podstawie ustawy o polityce socjalnej. Obywatele Holandii widzą pozytywny wpływ usług seksualnych na rozwój osób o ograniczonej sprawności.
W Holandii osoby o ograniczonej sprawności funkcjonują dzięki wprowadzonym udogodnieniom niemal tak samo jak zdrowi obywatele. W Polsce obserwuje się stopniowe wprowadzanie podobnych rozwiązań, jednak proces ich wdrażania postępuje powoli. Windy dla wózków zainstalowane są tylko na niektórych dworcach. O windach na przystankach czy korzystaniu z auta podobnego do samochodu Canta Polacy z niepełnosprawnością mogą tylko pomarzyć. Coraz popularniejszy jest taniec na wózkach, nie jest on jednak dyscypliną uprawianą powszechnie. Wiele osób posiadających niepełnosprawność nie jest zatrudnionych. Istnieją co prawda agencje zatrudniania wspomaganego, gdzie osobie o ograniczonej sprawności pomagają trenerzy pracy, jednak funkcjonują one tylko w niektórych miastach. Osoby z niepełnosprawnościami nie mogą też liczyć w Polsce na wsparcie asystentów seksualnych. Dlatego Holandia powinna służyć Polsce za wzór.
Opracowano na podstawie: A. Przybylski, Jak Holendrzy rozwiązują problemy osób z niepełnosprawnościami Jak Holendrzy rozwiązują problemy osób z niepełnosprawnością – niepelnosprawni.pl