Autor: Martyna Sergiel
23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Czy kiedykolwiek zastanawiało Was, jakie kwestie poruszane są podczas rozmów przez telefon zaufania?
Są statystyki, które pokazują, że prawie 40 procent wszystkich kontaktów z telefonem zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111 dotyczy kwestii zdrowia psychicznego i funkcjonowania psychospołecznego.
Duży odsetek z nich dotyczy depresji – poważnej choroby, która może dotknąć dzieci i młodzież, wpływając na ich codzienne życie. Depresja nie jest przejściowym smutkiem ani „gorszym dniem”. Diagnozę powinien postawić wyłącznie lekarz psychiatra, ponieważ wymaga ona profesjonalnego podejścia i niewątpliwie, leczenia. Warto jednak znać jej objawy, aby w porę zareagować i zapewnić dziecku właściwą i specjalistyczną pomoc.
Jakie są najważniejsze objawy depresji u najmłodszych i nastolatków?
- Wyraźnie obniżony nastrój, który utrzymuje się przez dłuższy czas;
- Utrata zainteresowań i brak przyjemności z dotychczas lubianych aktywności;
- Problemy ze snem – trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się lub nadmierna senność;
- Zmiany w apetycie – nagły spadek lub wzrost masy ciała;
- Trudności z koncentracją i nauką, pogorszenie wyników szkolnych;
- Unikanie kontaktu z rówieśnikami, wycofanie społeczne;
- Niska samoocena, poczucie bezwartościowości;
- Myśli o śmierci, samookaleczanie, podejmowanie ryzykownych zachowań.
Jeśli te objawy utrzymują się przez kilka tygodni, warto jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą (lekarzem psychiatrą oraz psychologiem).
Jak dorosły może pomóc dziecku przejść przez ten kryzys?
Dziecko walczące z depresją potrzebuje zrozumienia, a nie oceniających „spojrzeń”.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę zebrała najważniejsze reakcje na depresje u dzieci:
- ZAUWAŻ – Bądź czujny na zmiany w zachowaniu dziecka, zwróć uwagę na jego emocje i potrzeby;
- SŁUCHAJ – Nie bagatelizuj emocji dziecka, nie przerywaj, nie oceniaj;
- ROZMAWIAJ – Zadaj proste pytania: „Widzę, że coś jest nie tak. Chcesz porozmawiać?”
- BĄDŹ BLISKO – Twoja obecność daje poczucie bezpieczeństwa;
- SZUKAJ POMOCY – Jeśli objawy się utrzymują, skontaktuj się z psychiatrą lub psychologiem;
- PRZYPOMNIJ O TELEFONIE ZAUFANIA – Pod numerem 116 111 dzieci i młodzież mogą anonimowo i bezpłatnie porozmawiać o swoich problemach.
Nie należy lekceważyć symptomów depresji – każda rozmowa może uratować życie
Tę chorobę można z powodzeniem leczyć. Jeśli dostrzeżesz, że dziecko lub nastolatek z Twojego najbliższego otoczenia zmaga się z trudnościami, nie zostawiaj go z tym samego. Twoja uwaga i wsparcie mogą być pierwszym krokiem do poprawy jego samopoczucia i odzyskania zdrowia.
Nie wszystkie skomplikowane emocje czy gorsze samopoczucie wiążą się z depresją. Niekiedy obniżony nastrój, stres czy problemy z koncentracją mogą wynikać z przemęczenia, trudnych sytuacji życiowych lub zbyt małego wsparcia. W takich przypadkach pomocna może być rozmowa z psychologiem, pedagogiem szkolnym lub terapeutą.
Ważne jest, aby nie lekceważyć sygnałów ostrzegawczych, ale też nie diagnozować na własną rękę. Warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże zrozumieć sytuację i dobrać odpowiednie leki oraz psychoterapię. Czasami powodem obniżonego nastroju może być doświadczenie negatywnych przeżyć, takich jak przemoc werbalna czy nawet fizyczna.
Dzieci, które doświadczyły przemocy fizycznej, emocjonalnej lub były świadkami agresywnych zachowań w rodzinnym domu, są znacznie bardziej narażone na rozwój depresji i zachowań autodestrukcyjnych.
Dane pokazują, że co piąty nastolatek (22 procent) dokonał samookaleczenia, a co jedenasty (9 procent) targnął się na swoje życie. Najsilniejszy wpływ na samookaleczenia ma przemoc rówieśnicza, natomiast doświadczenie wykorzystywania seksualnego z kontaktem fizycznym znacząco zwiększa ryzyko prób samobójczych.
– Badania przeprowadzone na zlecenie WHO pokazały silną korelację między negatywnymi doświadczeniami z dzieciństwa a zachowaniem niebezpiecznym dla zdrowia. Szczególnie wyraźny związek zaobserwowano w przypadku dzieci doświadczających przemocy psychicznej i emocjonalnego ignorowania. Wczesne trudne doświadczenia mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak depresja, samookaleczenia czy próby samobójcze.
Dlatego też tak istotne jest, byśmy jako dorośli uważnie słuchali dzieci, dostrzegali sygnały i zapewniali im wsparcie – powiedziała na łamach portalu www.niepelnosprawni.pl Renata Szredzińska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę od ponad trzech dekad pomaga dzieciom doświadczającym różnych odmian przemocy oraz prowadzi zróżnicowane działania edukacyjne i projekty profilaktyczne.
W Centrach Pomocy Dzieciom prowadzonych przez FDDS podstawą działań jest wsparcie psychologiczne i psychiatryczne dla dzieci, jak i ich niekrzywdzących opiekunów. Działania Fundacji można wspierać na różne sposoby – jednym z nich jest przekazanie 1,5 procenta podatku przy rocznym rozliczeniu. Każda kwota ma znaczenie – nie jest ważne, jak wysokie są zarobki, bo nawet najmniejszy wkład finansowy to pozytywny sygnał dla działań Fundacji oraz realne wsparcie dla jej podopiecznych.
Opracowano na podstawie: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/2482435.