Pojęcie „narcyzm” pochodzi od mitologicznej postaci zakochanego w sobie Narcyza i zostało wprowadzone przez Nackego w 1899 roku, jako skomentowanie poglądów Ellisa, który jako pierwszy odwołał się do mitu o Narcyzie. Pojęcie to oznacza tyle, co traktowanie swojego ciała jako obiektu seksualnego. Narcyzm jest zaburzeniem osobowości, które obejmuje wszechobecny wzorzec wielkości jednostki, bądź stałą potrzebę podziwu, a także kompletny brak empatii.
Aby stwierdzić u kogoś lub u siebie osobowość narcystyczną, należy spełnić przynajmniej trzy poniższe kryteria:
- wyższościowe poczucie własnej wartości (np. wyolbrzymianie swoich osiągnięć i talentów, oczekiwanie korzystniejszego, nieproporcjonalnego do osiągnięć oceniania siebie)
- pochłonięcie przez wyobrażenia o nieograniczonym powodzeniu, mocy, wspaniałomyślności, piękności, idealnej miłości
- przekonanie o byciu kimś „specjalnym”, czy niepowtarzalnym oraz o możliwości bycia rozumianym tylko przez inne specjalne osoby (lub instytucje) o wysokiej pozycji oraz obracania się tylko w takim towarzystwie
- potrzeba nadmiernego podziwu
- poczucie uprzywilejowania, nieuzasadnione nadzieje szczególnie korzystnego traktowania lub automatycznego respektowania własnych oczekiwań przez innych
- wyzyskiwanie związków z ludźmi, wykorzystywanie innych dla osiągnięcia własnych celów
- brak empatii, niechęć do dostrzegania lub liczenia się z uczuciami i potrzebami innych osób
- często zawiść wobec innych i przekonanie, że to oni są zawistni
- aroganckie, bezceremonialne zachowania i postawy.
Ludzie posiadający tę osobowość są zazwyczaj opisywani jako aroganccy, egocentryczni, manipulujący i wymagający. Częściej dotknięci są nim mężczyźni.
Leczenie osobowości narcystycznej polega na psychoterapii i niekiedy farmakoterapii, która wspomaga zwalczenie objawów współchorobowych, takich jak lęk lub depresja. Najlepszą terapią jest terapia indywidualna, a także grupowa.
Test na osobowość narcystyczną można wykonać bezpłatnie online tutaj.
Opracowano na podstawie książki „Zaburzenia osobowości. Problemy diagnozy klinicznej” – L. Cierpiałkowska, E. Soroko, Wydawnictwo Naukowe Poznań 2017
Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018 – 2030.
