Projekt 5 zmysłów dedykowany osobom z niepełnosprawnościami gości w Wielkopolsce od dziewięciu lat. Co roku w trzydziestu miejscowościach na terenie całego województwa odbywa się ponad 600 godzin warsztatów twórczych prowadzonych przez specjalistów z dziedziny fotografii, grafiki, muzyki czy teatru.
Organizatorzy starają się rozmawiać z uczestnikami na ważne i aktualne tematy, rozbudzać ich pasje, prowokować do samodzielnych twórczych wypowiedzi. Sztuka, która powstaje w ramach projektu jest zaangażowana i egalitarna – ma zwracać uwagę na kwestie barier społecznych, wykluczenia i innych zdiagnozowanych przez pomysłodawców projektu problemów.
Tegoroczny idiom edycji jest wypadkową rozważań dotyczących inkluzywnej oferty kulturalnej oraz poruszonego w ubiegłym roku tematu wolności osobistej. Organizatorzy chcą eliminować wykreowane przez cywilizację krzywdzące stereotypy i sztuczne podziały, pragną widzieć kulturę pozbawioną barier.
Stało się już tradycją, że każdy projekt 5 zmysłów zaczyna się spotkaniem przy wspólnym stole. Śniadania dla przyjaciół 5 zmysłów cieszą się dużym powodzeniem – ich gośćmi są zarówno byli, jak i obecni uczestnicy projektu. Wydarzenie jest okazją do nawiązania nowych projektowych znajomości, wymiany poglądów na tematy dobrych praktyk edukacyjnych, prezentacji programu edycji, a także wspólnego snucia wizji dotyczących przyszłości projektu. Do tej pory gospodarzami spotkań były poznańskie instytucje kultury: Teatr Polski w Poznaniu (2017) oraz Galeria „TAK” (2018). W tym roku śniadanie odbędzie się w sobotę 5 października o godzinie 10:30 w Bramie Poznania ICHOT – miejscu o bogatej ofercie edukacyjnej przeznaczonej dla osób z niepełnosprawnościami, w którym historia łączy się z nowymi technologiami.
W ramach dziewiątej edycji projektu 5 zmysłów odbędzie się 21 warsztatów artystycznych z różnych dziedzin (od filmu, przez reportaż, aż do zajęć plastycznych). Prowadzący wraz z uczestnikami rozmawiać będą o wyobrażonej wizji przyszłości. Temat zajęć nie jest jednoznaczny. Będą one polem do fantazjowania na temat nieznanego jutra, tworzenia utopijnych lub futurystycznych światów, a może nawet krytyki panujących współcześnie norm społecznych. Dzięki analizie prac organizatorzy zajęć zyskają cenną wiedzę o uczestnikach projektu – o tym czy przyszłość napawa ich strachem, jak wyobrażają sobie siebie funkcjonujących w społeczeństwie za kilkadziesiąt lat, czy mają świadomość zbliżającej się katastrofy ekologicznej…
Praca twórców projektu 5 zmysłów od zawsze ogniskowała się wokół działań na rzecz inkluzji społecznej. Głównym celem projektowych wydarzeń było dotarcie do uczestników, którzy mają ograniczony dostęp do sztuki i edukacji. W ramach projektu 5 zmysłów zorganizowano tysiące warsztatów w całej Wielkopolsce. W tej edycji organizatorzy chcieliby odwrócić porządek działań i skupić się na ofercie edukacyjnej dedykowanej wielkopolskim instytucjom kultury. Tak narodził się pomysł zorganizowania wydarzenia finałowego, które będzie pretekstem do dyskusji o przyszłości edukacji kulturalnej i społecznej.
25 listopada 2019 r. podczas konferencji naukowej w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu odbędzie się rozmowa o dobrych praktykach edukacyjnych. Uczestnicy będą się zastanawiać nad realnymi rozwiązaniami, które sprawią, że oferta kulturalna będzie dostępna, dbająca o podmiotowość wszystkich jej odbiorców. Poruszone będą tematy niwelowania barier infrastrukturalnych, ekonomicznych i społecznych. Podjęta zostanie refleksja nad rolą instytucji kultury w kształtowaniu społecznej wrażliwości, wreszcie – organizatorzy zainspirują do tworzenia działań społecznie zaangażowanych, które są kluczem do walki z dyskryminacją.
To będzie przełomowy moment dla projektu 5 zmysłów. Minione osiem edycji zakończyły widowiska z pogranicza muzyki, tańca, teatru i sztuk wizualnych – w tym roku zamiast tworzyć kolejne wydarzenie artystyczne, organizatorzy chcą przygotować podwaliny pod wieloletnią współpracę z instytucjami kultury, która zaprocentuje w przyszłości. Celem jest sieciowanie środowisk, ale i podpowiedzenie gotowych rozwiązań systemowych, które wpłyną pozytywnie na komfort odbiorców z niepełnosprawnościami. Do organizacji konferencji zaproszono ekspertów – wieloletnich uczestników projektu, którzy podzielą się swoimi spostrzeżeniami, a także członków instytucji i organizacji, którzy podobnie jak organizatorzy aktywnie działają na rzecz kultury egalitarnej i dostępnej (m.in. Galeria „TAK”, Fundacja Mili Ludzie, centrum sztuki włączającej DownTown itp.).
Po zeszłorocznym sukcesie kampanii społecznej AMS „Razem o wolności”, w której osoby z niepełnosprawnościami i ich opiekunowie połączyli siły z zaproszonymi artystami-grafikami aby opowiedzieć o swoim poczuciu wolności, organizatorzy projektu chcą kontynuować działania promocyjne nagłaśniające wypowiedzi uczestników programu 5 zmysłów. Tym razem w planach jest kampania społeczna składająca się z dwóch części: filmu reklamowego oraz plakatu przygotowanego przez poznańskiego grafika Grzegorza Myćkę. Hasło wokół którego budowana będzie narrację brzmi: „Niepełnosprawność dotyczy nas wszystkich. Razem o przyszłości”. Premiera kampanii zaplanowana jest na listopad 2019 r.
Co roku twórcy projektu 5 zmysłów poszerzają zespół współpracujących z nimi ekspertów. Do prowadzenia warsztatów zapraszają zarówno doświadczonych pedagogów specjalnych, jak i artystów, którzy ze środowiskiem osób z niepełnosprawnościami spotykają się po raz pierwszy. Do tej pory w projekcie wzięli udział m.in.: Wojciech Waglewski, Agnieszka Duczmal, Justyna Sobczyk, Paweł Althamer, Paulina Wycichowska, Jacek „Budyń” Szymkiewicz, Rafał Urbacki, Katarzyna Stoparczyk, Michał Wiraszko, Jakub Woynarowski, Marek Lapis i wielu, wielu innych.
W ciągu dziewięciu lat działalności projekt 5 zmysłów został wielokrotnie doceniony na terenie Wielkopolski i całego kraju: „5 zmysłów. Audiodeskrypcja” (2011) otrzymało prestiżową nagrodę „Sybilla” dla najważniejszego wydarzenia w dziedzinie edukacji muzealnej w Polsce przyznawanej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz nagrodę Grand Prix „Izabella” przyznawaną przez Marszałka Województwa Wielkopolskiego za najważniejsze wydarzenie w dziedzinie edukacji muzealnej, marketingu i promocji; finałowy spektakl „5 zmysłów. Ekspresja” (2014) – „Niech nigdy w tym dniu słońce nie świeci” w reż. Rafała Urbackiego otrzymał nagrodę w programie Teatr Polska. Kampania AMS przygotowana w ramach zeszłorocznej edycji 5 zmysłów o wolności doczekała się nagrody mieszkańców Poznania oraz wyróżnienia w dziedzinie „kultura” w konkursie na Najlepszą Poznańską Inicjatywę Pozarządową INICJATORY, a także wyróżnienia w konkursie „Wielkopolska Otwarta dla Osób z Niepełnosprawnościami”.
Projekt 5 zmysłów jest dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, Wojewody Wielkopolskiego, Miasta Poznania, Powiatu Poznańskiego oraz Funduszu Popierania Twórczości Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.