Autor: Martyna Sergiel
Brak windy w niskich blokach w Krakowie to stała bariera dla seniorów i osób z niepełnosprawnością, którzy często są dosłownie więźniami własnych domów i mieszkań.
Jest jednak nadzieja, że wkrótce się to zmieni – w dziesięciu budynkach komunalnych pojawią się windy, ułatwiając życie osobom, dla których schody stanowiły dotąd przeszkodę nie do pokonania.
Wejście w realizację wspomnianego projektu, to także spełnienie jednego z postulatów wyborczych prezydenta Krakowa Aleksandra Miszalskiego, który podczas kampanii podkreślał potrzebę „uwolnienia więźniów czwartego piętra”.
Jakieś trzy lata temu krakowscy radni przyjęli rezolucję w tej sprawie, której inicjatorami byli przedstawiciele klubu Kraków dla Mieszkańców.
Nie wszystkie kamienice czy starsze bloki mają windy. Taki stan rzeczy utrudnia, a czasem wręcz uniemożliwia normalne funkcjonowanie lokatorom z wyższych pięter, szczególnie tym starszym.
Fakt ten nierzadko też powoduje wykluczenie z lokalnej społeczności. Wielu mieszkańców Krakowa, szczególnie starszych lub mających trudności z mobilnością, od lat sygnalizuje problem związany z brakiem wind. Tego rodzaju budynki powstały w Krakowie głównie w latach 60. i 70. XX wieku. Można je napotkać między innymi na Krowodrzy Górce, w Bronowicach Małych, na Kozłówce oraz na osiedlach w Nowej Hucie.
Osoby mieszkające na trzecim czy czwartym piętrze w budynkach bez dźwigów często unikają wychodzenia z domu, co ogranicza ich codzienną aktywność i prowadzi do izolacji. Zjawisko to określane jest mianem „więźniów czwartego piętra” – terminem używanym w odniesieniu do osób, dla których brak windy oznacza poważne bariery w codziennym życiu.
Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie ogłosił plany montażu wind w budynkach mieszkalnych, którymi administruje. Program obejmie wszystkie obiekty posiadające co najmniej cztery piętra, pod warunkiem, że będzie to możliwe pod względem technicznym. Celem jest poprawa dostępności mieszkań dla osób starszych oraz z niepełnosprawnościami, które mają trudności z pokonywaniem stopni.
Na początek wybrano dziesięć budynków, dla których zostanie przeprowadzona analiza możliwości montażu wind. W tym celu ZBK podjął współpracę z Politechniką Krakowską, której specjaliści stworzą kilka wariantów rozwiązań dla każdego obiektu.
Po wyborze odpowiednich koncepcji zostaną zlecone projekty budowlane. Jednocześnie w dwóch budynkach przy ul. Borkowskiej 27 i 29 trwają ostatnie prace nad dokumentacją projektową.
– Jesteśmy już na końcowym etapie wykonywania projektu budowlanego dotyczącego budowy wind w dwóch budynkach trzypiętrowych – przy ul. Borkowskiej 27 i 29 , gdzie planujemy jeszcze w tym roku rozpoczęcie prac budowlanych – zapowiada ZBK.
Kwestia barier architektonicznych i dostępności budynków dla osób starszych i z niepełnosprawnościami stała się przedmiotem dyskusji w trakcie obrad Komisji Polityki Społecznej i Senioralnej Rady Miasta Krakowa. Marcin Paradyż, zastępca dyrektora ds. technicznych Zarządu Budynków Komunalnych w Krakowie, poinformował, że w ramach działań zmierzających do likwidacji barier architektonicznych wybrano 12 budynków komunalnych, w których zostaną zamontowane windy. Wśród nich znajduje się 10 budynków czteropiętrowych i wyższych oraz dwa niższe.
Na wniosek radnego Grzegorza Garbolińskiego Komisja zawnioskowała do Prezydenta Miasta Krakowa o przedłożenie wyjaśnień dotyczących możliwości inwestowania przez miasto w infrastrukturę zwiększającą dostępność budynków na terenach spółdzielni mieszkaniowych. Radni zwrócili uwagę, że choć miasto finansuje projekty, takie jak nasadzenia drzew, inicjatywy lokalne czy budowę parkingów na terenach spółdzielni, to wciąż brak programu wspierającego budowę wind i innych udogodnień dla osób z ograniczonymi możliwościami poruszania się.
Niektóre krakowskie spółdzielnie mieszkaniowe podejmowały już działania mające na celu poprawę sytuacji lokatorów, jednak wysokie koszty często stanowiły barierę dla podjęcia się realizacji inwestycji.
W jednym z budynków należących do Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Kozłówce” udało się dobudować windę, co znacznie ułatwiło życie mieszkańcom. Inne rozwiązanie zastosowała Spółdzielnia Mieszkaniowa „Krakus”, która w czteropiętrowym budynku zamontowała składane krzesełka na półpiętrach. Pozwalają one na odpoczynek osobom, które mają trudności z pokonywaniem schodów.
Pod koniec 2022 roku radni z klubu Kraków dla Mieszkańców zaprezentowali projekt uchwały oraz rezolucji skierowanej do rządu, w której proszą o uwzględnienie w polityce finansowej państwa środków na dofinansowanie budowy wind w istniejących budynkach wielorodzinnych. Wskazują, że mogłoby to nastąpić poprzez utworzenie dedykowanego programu rządowego.
– Zwiększenie dostępności architektonicznej powinno być jednym z priorytetowych zadań publicznych, szczególnie w kontekście wsparcia osób wykluczonych z życia społecznego – zauważa na łamach portalu www.krknews.pl lider klubu, Łukasz Gibała.
Uwolnienie więźniów „czwartego piętra” to jeden z postulatów wyborczych prezydenta Aleksandra Miszalskiego, który zwracał uwagę na wymóg poprawy dostępności budynków dla osób w jesieni życia oraz z niepełnosprawnością.
Opracowano na podstawie: https://krknews.pl/tak-beda-wygladac-nowe-windy-w-krakowskich-blokach-uwolnia-wiezniow-czwartego-pietra-zdjecia/.