W poniedziałek, 24 lipca prezydent Andrzej Duda podpisał akt Ustawy o świadczeniu wspierającym. Dokonuje ona szeregu zmian w systemie orzecznictwa dedykowanemu osobom z niepełnosprawnościami.
Od 1 stycznia 2024 r. mocą prawa wprowadzone zostanie nowe świadczenie wspierające przypisane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością oraz dokonana będzie modyfikacja warunków przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego.
Świadczenie wspierające będzie przysługiwało miesięcznie w wysokości:
- 220 proc. renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów;
- 180 proc. renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów;
- 120 proc. renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89;
- 80 proc. renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów;
- 60 proc. renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów;
- 40 proc. renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów.
Świadczenie wspierające nie będzie przysługiwało, jeżeli osoba, która ma prawo do świadczenia wspierającego będzie mieszkańcem Domu Pomocy Społecznej, Rodzinnego Domu Pomocy, Zakładu Opiekuńczo-leczniczego,Zakładu Pielęgnacyjno-opiekuńczego, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich;osoba uprawniona do świadczenia wspierającego uzyska za granicą prawo do świadczenia o podobnym charakterze, chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym będą stanowić inaczej;inna osoba będzie uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą uprawnioną do świadczenia wspierającego, chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym będą stanowić inaczej.
Świadczenie wspierające wypłacał będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa nakłada na ZUS wymóg opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne opiekunom, którzy zdecydują się nie pracować z uwagi na konieczność udzielania wsparcia osobie uprawnionej do świadczenia wspierającego, wspólnie z nią zamieszkującemu i gospodarującemu.
Świadczenie wspierające będzie przyznawane na podstawie poziomu potrzeby wsparcia mierzonego w skali od 0 do 100 punktów na podstawie obserwacji, wywiadu bezpośredniego oraz oceny funkcjonowania osoby ubiegającej się o ustalenie potrzeby wsparcia.Kwestie te ma ustalać specjalny formularz poziomu potrzeby wsparcia dla osób o określonym stopniu niepełnosprawności.
Drugim instrumentem ma być kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z ogólnym funkcjonowaniem w życiu.
Zmienione zostaną też zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego. Zgodnie z nowymi regułami świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwało matce albo ojcu, innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, opiekunowi faktycznemu dziecka, rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – czytamy na stronie www.niepelnosprawni.pl.
Zrezygnowano aktualnie z warunku niepodejmowania zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad osobą z niepełnosprawnością, a także wymogu powstania niepełnosprawności nie później niż do ukończenia 18. roku życia, albo w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
Uzupełniono zapis prawny także o regulację podwyższającą wysokość świadczenia pielęgnacyjnego o 100 proc. na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawuje się opiekę.
Rodziny będą mogły dokonać wyboru czy pozostać w starym systemie (świadczenie pielęgnacyjne bez możliwości dorabiania) czy wybrać nowy system (świadczenie pielęgnacyjne przyznawane do 18 roku życia osoby z niepełnosprawnością bez ograniczeń zarabiania i świadczenie wspierające dla dorosłej osoby z niepełnosprawnością).
Podjąć decyzję będzie można również po poddaniu się przez osobę z niepełnosprawnością ocenie skali potrzeby wsparcia, tak by opiekuni mogli postanowić, który system będzie dla całej rodziny korzystniejszy. Co ważne osoba z niepełnosprawnością, która zdecyduje się pobierać świadczenie wspierające, będzie mogła je łączyć z rentą, zasiłkiem pielęgnacyjnym i świadczeniem uzupełniającym, ale też z dochodami z pracy zarobkowej. Świadczenie zostanie przypisane do osoby z niepełnosprawnością, a nie do jej opiekuna.
Co najbardziej tutaj istotne osoby,które po raz pierwszy orzekać się będą po 1 stycznia 2024, mają otrzymywać świadczenia jedynie według nowych zasad.