We wrześniu 1939 r. rozpoczęła się II wojna światowa. W najnowszej historiografii często jej początek bywa przesuwany wstecz. Andrzej Bartnicki wojnę włosko-etiopską nazywa pierwszym frontem tego konfliktu. Niektórzy historycy za jego początek uważają agresję japońską na Chiny. Choć nie potrafię zanegować tych najnowszych propozycji historiograficznych to jednoznacznie opowiadam się za poglądem tradycyjnym, zgodnie z którym II wojna zaczęła się 1 września 1939 r.
Wojna ta została zainicjowana przez hitlerowskie Niemcy. Kraj ten od 1919 r. dążył do rewizji i przekreślenia Traktatu Wersalskiego. Gdy Republika Weimarska przekształciła się w III Rzeszę cel ten uległ poszerzeniu. Niemcom chodziło o osiągnięcie hegemonii w Europie i zbudowania w niej totalitarnego państwa. Dążenie w tym kierunku widać było w polityce zagranicznej Hitlera. Początkowo polityk ten prowadził demontaż systemu wersalskiego. W trakcie pierwszych lat rządów Hitler nie posiadał potencjału militarnego pozwalającego Niemcom na konfrontację zbrojną. Zręcznie posługiwał się bluffem i kłamstwami. III Rzesza intensywnie się zbroiła. Pod koniec lat trzydziestych hitlerowskie Niemcy stały potęgą militarną. Dzięki swej sile były zdolne, do dyktowania państwom zachodu swej woli. Widać to wyraźnie na przykładzie konferencji monachijskiej. Rosnąca agresywność Rzeszy, znalazła swój wyraz w likwidacji Czechosłowacji w marcu 1939 r. Odbyło się to wbrew ustaleniom konferencji monachijskiej, jednakże nie do końca uprzytomniło to krajom zachodu groźbę wojny. Celem ataku ze strony Niemiec stała się Polska.
Niemcy wysunęły wobec niej żądania włączenia do Rzeszy Wolnego Miasta Gdańska i budowy eksterytorialnych linii kolejowych i autostrady do Prus Wschodnich. Miały one charakter pretekstów i zostały przez polski rząd słusznie odrzucone. Rząd ten zawarł sojusze z Anglią i Francją, które miały udzielić Polsce pomocy na wypadek agresji ze strony Niemiec.
23 sierpnia 1939 r. podpisany został pakt o nieagresji między III Rzeszą a ZSRR . 8 dni później, 1 września nastąpiła napaść hitlerowska na Polskę, do której 17 września przyłączył się ZSRR. Tak, 80 lat temu rozpoczął się jeden z najdłuższych i najkrwawszych konfliktów zbrojnych w dziejach świata.