Komisja Europejska zgłosiła wniosek o stworzenie jednego dokumentu potwierdzającego posiadaną niepełnosprawność na terenie wszystkich państw Wspólnoty.
Dokument – o zaprojektowanej identycznej szacie graficznej w całej UE – ma uprościć proces wzajemnego uznawania statusu niepełnosprawności i dać możliwość osobom z niepełnosprawnościami swobodnego korzystania z prawa do przemieszczania się podczas podróży.
Swoboda podróżowania należy do jednych z fundamentalnych osiągnięć UE. To podstawowe prawo, dzięki któremu jesteśmy w stanie poszerzać horyzonty, zaznajamiać się z nowymi kulturami, szukać pracy zarobkowej, podejmować edukację lub rozpocząć nowe życie w innym kraju na terenie Europy.
Swoboda przemieszczania się wzmocniła wśród Europejczyków poczucie wspólnej tożsamości. Jednak nie dla każdego oznacza ona to samo. Blisko 87 mln mieszkańców Unii Europejskiej to osoby mające niepełnosprawność. Zbyt często bariery strukturalne i nierówności systemowe umniejszają możliwości tych ludzi.
Dotyczy to między innymi wolności podróżowania, ponieważ status niepełnosprawności nie jest automatycznie honorowany w innym kraju Unii.
Skutek tego może być taki, że osobie z niepełnosprawnością podróżującej do innego kraju UE nie przysługują te same prawa, które ma ona zagwarantowane u siebie np. do niższych opłat lub specjalnego zakwaterowania. Brak pewności prawa i dodatkowe koszty mogą zniechęcać od podróżowania po obszarze Unii.
W 2019 r. ruszyły prace nad nową 10-letnią strategią na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami. Jednym z największych problemów, na jakie zwracano nam uwagę, był brak wzajemnego uznawania przez państwa członkowskie statusu niepełnosprawności (i karty osoby z niepełnosprawnością). Dziś, w ramach jednej z przewodnich inicjatyw tej strategii, Komisja Europejska przedstawia wniosek ustawodawczy dotyczący pierwszej europejskiej karty osoby z niepełnosprawnością. Poprzedziły go udane projekty pilotażowe w ośmiu państwach członkowskich – w Belgii, na Cyprze, w Estonii, Finlandii, we Włoszech, na Malcie, w Rumunii i Słowenii – czytamy na stronie www.niepelnosprawni.pl.
Karta – o analogicznym wyglądzie w całej UE – ma być łatwa w użyciu, co ma uprościć wzajemne uznawanie statusu niepełnosprawności przez państwa członkowskie i umożliwić osobom z niepełnosprawnościami korzystanie z unijnego prawa do swobodnego przemieszczania się podczas podróży na terenie Unii.
Wniosek zakłada jednakowe zasady preferencyjne w całej UE. Mogą one obejmować bezpłatny wstęp, niższe taryfy, opłaty drogowe lub opłaty za korzystanie z infrastruktury, priorytetowy dostęp, pomoc osobistą oraz innego rodzaju wsparcie (takie jak możliwość korzystania z alfabetu Braille’a i audio przewodników).
Wniosek ma przewidywać również pomoc w zakresie mobilności, na przykład, gdy osoby z niepełnosprawnością korzystają z transportu publicznego i prywatnego, uczestniczą w eventach kulturalnych, odwiedzają muzea czy sale koncertowe, ośrodki rekreacyjne, sportowe czy parki rozrywki.
Siłą naszej Unii jest nie tylko dobrobyt gospodarczy, lecz także to, w jaki sposób zapewnia ona wszystkim mieszkańcom korzystanie na równych zasadach z przysługujących im praw oraz przywilejów.
Musimy usuwać bariery, tworzyć dostępne otoczenie i zapewniać równe szanse. Mam nadzieję, że Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej, jako współprawodawcy, poczynią szybkie postępy w pracach nad przyjęciem wniosku Komisji.