„Własne potrzeby, wspólne prawa” – pod takim hasłem wybrzmiewa tegoroczna kampania społeczna organizowana w ramach obchodów Światowego Dnia Świadomości Autyzmu 2 kwietnia.
Kampania zainicjowana została przez młodzież samorzeczniczą wspólnie z koalicją organizacji pozarządowych i przedsięwzięć obywatelskich. Wydarzenie objęła honorowym patronatem Rzeczniczka Praw Dziecka, mec. Monika Horna-Cieślak oraz Rzecznik Praw Obywatelskich, prof. Marcin Wiącek.
Przez dwa tygodnie kwietnia, czyli miesiąca wiedzy o autyzmie – będzie szerzona świadomość, że osoby w spektrum autyzmu należą do grup społecznych najmocniej narażonych na dyskryminację, formy przemocy oraz wykluczenie. Podejmowane będą wymagające tematy nieprzestrzegania praw osób uczniowskich z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, opresyjnego wtłaczania dzieci i nastolatków w obowiązujące „normy”, siłowego eliminowania tzw. zachowań skomplikowanych.
Stres szkolny, przemoc rówieśnicza, przemocowe terapie, wielomiesięczne oczekiwanie na diagnozę i pomoc specjalistów – z takimi problemami mierzą się w Polsce młode osoby autystyczne. Skutkiem braku wsparcia jest silny stres, brak samoakceptacji, depresja.
Szczególnie trudne są okoliczności bycia dorosłymi osobami w spektrum autyzmu, potrzebującymi stałego wsparcia, często wypychanymi na społeczny margines. Wciąż wiele z nich jest pozbawionych możliwości kontynuowania terapii w ośrodkach dziennego wsparcia, które albo nie powstają, albo nie chcą przyjmować „trudnych przypadków”. Niezależne życie w mieszkaniach wspomaganych jest niedościgłym marzeniem z rządowych strategii. W praktyce osoby w spektrum autyzmu z największymi trudnościami w codziennym funkcjonowaniu spędzają kolejne dorosłe lata w rodzinnych domach, dla których jedyną systemową alternatywą bywa Dom Pomocy Społecznej.
„Chcemy to zmienić!” – ogłaszają samorzecznicy, samorzeczniczki i organizacje, które podejmują działania na rzecz osób w spektrum autyzmu. Wspólnie tworzą miejsca, gdzie osób autystycznych nie definiuje się przez pryzmat diagnozy i „braków”. Rodzice i NGOsy biorą sprawy w swoje ręce, kiedy nie wystarcza system. Organizują się, uczą się dochodzić swoich praw, próbują razem zabezpieczyć przyszłość dorosłych dzieci zanim ich zabraknie. Im także dedykowana jest ta kampania.
– Potrzebujemy akceptacji, zrozumienia, podmiotowego traktowania, prawa do bezpiecznej przyszłości. Chcemy być rzecznikami naszych spraw, móc wyrazić, czego naprawdę potrzebujemy, co nas krzywdzi, a co uszczęśliwia. Chcemy współuczestniczyć w tworzeniu systemu wsparcia osób autystycznych i ich rodzin, bo nikt nie zna naszych potrzeb lepiej od nas samych – mówił na forum ONZ w imieniu młodych samorzeczników, osiemnastoletni Jan Gawroński, Społeczny Zastępca Rzeczniczki Praw Dziecka.
Wspomniane własne, zindywidualizowane potrzeby każdej osoby w spektrum autyzmu to zarazem ich wspólne niezbywalne prawa.
Organizatorzy kampanii:
Inicjatywa „Nasz Rzecznik”, Inicjatywa obywatelska „Chcemy całego życia!”, Kluby Świadomej Młodzieży i Kluby Świadomych Rodziców przy Fundacji Autism Team, Społeczne Pogotowie Interwencyjne, Fundacja ALEKlasa, Fundacja Artonomia, Fundacja Pro Aperte, Klub Świadomej Młodzieży Kutno przy Fundacji Pro Aperte, Inicjatywa reSTART Tomasz Bilicki, Fundacja Autika, Fundacja Niebieski Szlak, Nastoletni Azyl, Fundacja Sawanci, Psycholog na spektrum Anita Wojtkiewicz, Fundacja FIONA, Stowarzyszenie Mudita, Fundacja Rozwoju Edukacji Empatycznej, Fundacja Sentivenio, Fundacja Dziewczyny w Spektrum, Fundacja Pomerdało mi się, Fundacja Prodeste, Autistic Snaphots/Photography&Asperger Marek Stankiewicz, Inicjatywa „PIMP My Mind”, Inicjatywa „Autyzm po ludzku” Samorzecznik „Maciej w spektrum”.