We wtorek, 3 marca 2020 r. w Centrum Kongresowo-Dydaktycznym Uniwersytetu Medycznego imienia Karola Marcinkowskiego w Poznaniu odbyła się wykładowa część trzeciej Międzynarodowej Konferencji „Innowacje w terapii zajęciowej. Dostępność jako przestrzeń współpracy interdyscyplinarnej i interprofesjonalnej”.
Konferencja została zorganizowana przez trzy poznańskie uczelnie – Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Przyrodniczy i Uniwersytet SWPS. Wydarzenie otworzył prorektor Uniwersytetu Medycznego, profesor Ryszard Marciniak. Prelegent zadał pytanie publiczności: Czym jest dostępność? Według Marciniaka jest to zjawisko niezwykle złożone, obejmujące praktycznie wszystkie sfery naszego życia, a poznańska konferencja ma służyć jego promowaniu. Następnie głos zabrał Jędrzej Solarski, wiceprezydent Miasta Poznania. W swym wystąpieniu podkreślał on fakt wdrażania przez stolice Wielkopolski projektowania uniwersalnego i respektowania przez Miasto standardów dostępności. Prezydent Solarski wspomniał na przykład o zainstalowanych w urzędzie Miasta Poznania TO-TU Pointach i o bogatej ofercie kulturalnej Miasta adresowanej między innymi do osób z niepełnosprawnościami. Prezydent Solarski opowiedział również o tzw. ciemnej ulicy. Mianowicie raz na jakiś czas w naszym mieście odbywa się niecodzienne wydarzenie. Przy ulicy Matejki, nocą gaszone są światła i osoby pełnosprawne zainteresowane tym jak wygląda życie osób niewidomych, mogą w zupełnych ciemnościach spróbować przespacerować się ulicą i wsiąść do tramwaju. Tego typu wydarzenie uczy empatii w stosunku do osób z dysfunkcjami narządu wzorku, gdyż dzięki niemu poznaniacy mogą „wejść w skórę” osoby niewidomej.
W trakcie konferencji spróbowano zdefiniować dostępność jako zjawisko społeczne. Okazało się, że jest to zjawisko bardzo trudne do ścisłego określenia. Stanowi ono jednak jedno z kluczowych pojęć naszych czasów. Duża część obrad poświęcona była zjawisku projektowania uniwersalnego, dyskutowano między innymi o meblach zwiększających dostępność. Stosunkowo dużą część obrad poświęcono zagadnieniu roli terapeuty zajęciowego w zwiększaniu dostępności i interdyscyplinarności jako zjawisku, dzięki któremu przestrzeń publiczna, różnego rodzaju dobra i usługi, w przyszłości staną się egalitarne, to jest dostępne dla każdego.
Mnie najbardziej podobały się dwa wystąpienia. Profesor Desmon O’Neill z Tritnty College w Dublinie opowiadał o gerontologii kulturowej i różnego rodzaju projektach mających na celu zwiększanie dostępności budynków dla osób z demencją. Gerontologia kulturowa to według profesora O’Neilla nauka opierająca się na humanistycznym podejściu do problemów osób starszych. Jest to dziedzina wiedzy, która w Stanach Zjednoczonych odpowiada gerontologii humanistycznej i narracyjnej. W wystąpieniu prelegenta z Irlandii ujął mnie jego głęboki humanizm i jego wołanie o większe doceniane zalet starzenia się (ageing), zamiast dostrzegania w nim tylko negatywnych stron. Prelegent bardzo mocno podkreślał to, że lubi pracować z osobami starszymi. Zauważył, że w naszym społeczeństwie późnej nowoczesności starość oceniana jest negatywnie. Tymczasem powinniśmy procesowi starzenia nadawać bardziej pozytywne znaczenia. Ludzie starsi są bardziej altruistyczni, łatwej z nimi negocjować i posiadają większą życiową mądrość i doświadczenie. Profesor mówił o wykorzystywaniu w gerontologii i terapii zajęciowej sztuki, poezji i prozy oraz kina. Wystąpienie było pełne odwołań do kultury polskiej. Pojawiły się w nim postacie Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza, z wiersza którego profesor O’Neill zaczerpnął końcowy cytat.
Bardzo podobało mi się również wystąpienie profesora Thomasa Bock’a z Monachium. Było ono zatytułowane „Społeczna inkluzja poprzez projektowanie i robotykę”. Referent opowiadał o tytułowym zagadnieniu ilustrując je świetnie przygotowaną prezentacją. Profesor Bock mówił między innymi o robotach ułatwiających seniorom wykonywanie codziennych czynności życiowych i opiekę domową nad nimi (home care and services). Jako przykład mogę podać urządzenia przypominające o potrzebie brania leków i konieczności wyłączenia kurka kuchenki gazowej.
Pierwszy dzień konferencji był bardzo owocny. Dziś, 4 marca ma miejsce część warsztatowa konferencji. Mam nadzieję, drugi dzień wydarzenia będzie równie udany jak część wykładowa.